Araştırmam... Mekan algısı düşünceleri yönlendirme de nekadar (da) etkiliymiş?(!)

Fotoğraf karelerine bakan kimselerin ; bu kareleri nasıl algıladığını ve mekan seçiminin bu algıyı yönlendirmede ne derece etkili olduğunu tespit edebilmek için öncelikle mekanın iyi kullanıldığı ve konsepte anlam kattığı bir çekim bulmalıydım. Moda çekimlerini ve belirli bir konsept dahilinde yapılmış çekimleri inceledim, ve bir tanesinde neredeyse konseptine aşık olarak karar kıldım ‘’Gerçek Efsaneler’’ .

Çekimde proje ve moda editörü olarak Z.Berhan Yılmaz'ın ve fotoğraf sanatçısı Bennu Gerede’nin imzası bulunuyor.

İlk adım olarak; ikisine de birer mail gönderdim. Çekimin ana fikriyle ilgili ve mekan seçimi konusunda neden böyle bir mekan seçmeyi tercih ettiklerine dair, yorum yapmalarını istedim. Aynı zamanda çekime ait elimde 6 kare vardı ve mümkünse bana birkaç kare yollayıp yollayamayacaklarını sordum .

Mail göndermeden önce cevap alıp alamayacağıma bile emin değilken, gerçekten çok nazik iki insan ile karşılaştım.

Özetle;

Fotoğraf sanatçısı Bennu Gerede; kadına şiddeti ve çarpık kentleşmeyi ele alan bu çekim''gerçek efsaneler'' için doku ve renk açısından uygun bulunan mekanın aynı zamanda gece kondu olmasi dolayısıyla modern gorunen sik kadin imajı ile bir carpisma ve ironizm yaratacağını düşünerek seçim yapıldığını söyledi.

Çekimin kosept tasarımcısı Z. Berhan Yılmaz ise; büyük şehirlerde, çarpık yapılaşmanın olduğu noktalarda, daha fazla cereyan eden kadın dramlarına dikkat çekmek amacıyla; uygun mekan olarak; gecekondu ve nispeten modern cephelere sahip yapıların bütünleşemediği , aynı zamanda farklı dünyalarının çarpık bütünlüğünü gösterebilen; çekimdeki yeri seçtiklerini söyledi.

Bunun üzerine 2. adımda çekimin felsefesini iyi yansıttığına inandığım ancak daha çok mekanın ön planda olduğu 2 kareyi çevremdeki insanlara konsepte dair hiçbir bilgi paylaşmaksızın gösterdim. Ve bu çekimin ne için yapılmış olabilceğine, ana temasının ne olduğuna dair fikir yürütmelerini ve neden bu şekilde düşünüklerini bana yazmalarını istedim. Sadece ana tema üzerine düşünmeye başlarken çekimin yapıldığı mekana dikkat etmelerini istedim.

Elime ulaşan 60 yorumun tamamına yakınında, çarpık kentleşme üzerinden yola çıkarak ana temaya ulaşmak için mekandaki gerilim irdelenmiş. Bunun dışında modeller ve mekanın tezat oluşturması da üzerine neredeyse her yorumda değinilmiş olan bir diğer unsur. Modellerin gerçek hayatta orada, o kıyafetler ile bulunmaları sonucunda oluşabilcek durum üzerinden gitmeyi tercih edenlerde var. Modellerin yüzlerinde makyaj ve bulundukları durum dolayısıyla mutsuz kadınlar üzerine bir ana tema belirlemeye çalışılmış pek çok yorumda.

Hiç bir şey bilmeksizin ana temayı tam olarak tahmin eden elbette çok az yorum vardı, ancak neredeyse hepsi ana temaya öyle yada böyle yaklaşmıştı.

Sadece iki kare üzerinden , yapılan yorumlar dikkate alındığında; ‘‘Fotoğraf Karesi’’ üzerinden konsepte dair düşünce ‘’tahminler’’ üretmeye; çekim yapılan mekan’ın tercih nedenini sorgulayarak başlamak , doğru bir başlangıç gibi görünüyor.

Kişilerin düşünme süreci sonunda ulaştığı noktalar farklı bile olsa, düşünmeye başlama noktaları aynı gibi. Buradan hareketle fotoğraflardaki mekan seçiminin kişilerde benzer algılara yol açtığını söyleyebiliriz.

O halde doğru yapılmış bir mekan seçimi ile kişi hedeflenen başlangıç noktasına yakın bir noktadan ya da hedeflenen noktadan düşündürülmeye başlanabilir.

Sonrasında…

Kullanılan kıyafetler, modellerin duruşu, yüzlerindeki ifade, kullanılan aksesuarlar, mekânın içinde bulundurduğu değişkenler… Yorumlayış farklarına neden oluyor.

Böylece…

Başlangıçta mekan algısnın etkisiyle; benzer olan görüşler; mekan harici etkenler ve bu etkenlerin yarattığı algılar devreye girdikçe farklılaşıyor.

‘’Diğer’’ etkenlerin yarattığı ‘’algı’’ da benzerlikler yaratmak, mekan seçimi ile ortak bir algı yaratmaktan daha zor gibi görünüyor.

Bu da mekan seçiminin konsept çekimlerinde yada moda seçimlerin da fark etmeksizin hedeflenen düşüncenin oluşturulmasında çok etken olduğunu gösteriyor.

BENCE…



Aşağıda bu çekime ait birkaç kare ekliyorum, belki araştırmama katılmak istersiniz... Süregelen bu süreçte birşeyler ekledim araştırmama, belki sizin yorumlarınız da başka bir taraftan konuyu irdelememi sağlar... İleride (yapabillir isem) yüksek lisans tezimi oluşturur belki de...